6 Ocak 2010 Çarşamba

BAŞLARKEN...ARI AİLESİ.

Bu blokda arıcılığı yeni başdan ele alıyoruz.Arıcılığa teşvik amacını güderek yeni başlayanlarla ihtiyacı olanlara teknik bilgi paylaşımını açmak istiyoruz.Bu işi tek başına yapmam mümkün değil.Yardımcı olmak isteyenleride yazar tayin edebilirim.
Arılar,kısaca dünyanın var oluş temelinde olmazsa dünya olmaz dedirten canlılar.Çünkü:Hem erkek çiçek tozları olan spermaları(Polen)toplarlar,bu sırada sperma keselerinin patlamasıyla içinde bulunan spermazoitlerin çiçeğin dişi organının tepeciğine yapışmasını sağlarlar.Bu yolla çiçekdeki döllenmeye yardımcı olurlar ve kolaylaştırırlar
Arı ailesini kısaca anlatalım.Arı ailesi üç tür bireylerin karışımıyla oluşur.1-Ana Arı 2-İşçi Arı 3-Erkek arı.
Aslında ana arıyla işçi arılarda cinsiyet bakımından dişidir.İşçi arının farkı beslenme ve oluşum farkından dolayı, cinsiyet faktörünün gelişmemesi nedeniyle ,yapı bakımından çalışmaya ve uçmaya elverişli bir vücut yapısına sahip olmasını sağlar.Bu vücut yapısı işçi arının temel özelliğidir.Arının gelişme devresini iki bölümde inceleyebiliriz.1.Bölüm:Yumurta ve gelişim,2.bölümse pupa yani başkalaşım geçirerek kurtcukların arıya dönüşüm zamanıdır.İşçi arı yumurta ve olgun bir arı olarak pupadan çıkıncaya kadar 21 gün lük bir zamanda oluşarak dünyaya gelir.Bazen kovanda yalancı analar türer.Ana arının oluşturulamadığı ortamda işçi arılardan ey uygun olan birisi yalancı anaya dönüşür.Yumurta atar.Attığı yumurtalar döllenmemiş olduğundan bu yumurtalardan sadece erkek arı (Badanoz) arı oluşacaktır.
Kovanın hazırcıları ise Erkek arılardır.İşçi arıda anlattığımız gelişim dönemi erkek arıda 24 günlük bir süreye yayılır.Kovanda erkek arılar genel olarak en çok ilkbahar aylarında bol bulunur.Yaz döneminde sayıca normal,güzde azalma kış gelirken işçi arılarca kovandan atılma işiyle ömürleri biter.Erkek arılar vücut yapısı bakımından çok güçlü olmalarına rağmen çiftleşme dışında başka bir iş yapamazlar.Oluşumlarını şöyle açıklayabiliriz.İşçi ve ana arı bir çift kromozomun birleşmesi,yani;yumurta hücresi ile sperm hücresinin birleşmesi sonucu oluşan döllenmiş yumurtadan(Zigot)oluşur.Bu ilke bütün canlıların oluşumunun temel ilkesidir.Erkek arı ise sperm tarafından döllenmemiş olan ana arının vücudundan üretilen tek kromozomlu yumurta hücresinden oluşurlar.Bundan dolayı erkek arılar ana arının cinsini taşır.Saf ırk olma özelliğini güderler.Yapıca iri ve büyük olduklarından onların çıkacağı petek gözleride diğer petek gözlerine göre daha geniş ve yüksek olup,peteğin üst veya yan kenar bölgelerinde bulunur.Ana arıyla çiftleşen erkek arının penisinin kopması sonucu ölürler.Kısaca çiftleşme olayı bitince erkek arınında yaşamı biter.Ölür.
Ana arının oluşumunuda ilerde daha detaylı yazacağız.Ancak şöyle basitce açıklayabiliriz.Ana arı en başta kurtcuğa dönüşürken yumurtanın bırakıldığı petek gözü bile farklı yapıda olan bir yaradılışa sahiptir.Vücutca iri olduğundan dolayı ana arının gelişeceği petek gözü ortalama 0larak 0,9cm kadardır.Bu göz 2-10 gün arası genç arılarca üretilen arı sütüyle doldurulur.Bol miktarda verilen arı sütü ana arıyı oluşturacak kurtcuğun iyi gelişip irileşmesini sağlar.Gelişen ana arı kurtcukları 7-8 günlük olunca üst tarafı işçi arılarca kapatılarak pupa adı verilen başkalaşım dönemi başlar.Ana arının yumurtadan itibaren pupa başkalaşım geçirerek ergin bir ana olarak doğacağı güne kadar 17 günlük süre gerekir.Bazı arıcılar ana arıların 12-13 günde oluştuğunu iddia ederler.Bu durum şöyle olmaktadır.Anasını kaybeden veya anasız kalan arılar telaşla bir an önce anaya kavuşabilmek için 3-4, hatda 5 günlük kurtcuklardan ana arı üretirler.Hal böyle olunca karşımıza 12-13 günlük verimsiz yeterince vücudu ve cinsel yapısı gelişmemiş yetersiz bir ana çıkacaktır.Bu tür analar yeterince yumurta atamazlar.Çünkü;Cinsel organlarına bağlı olarak sperma kanalları az geliştiği için yeterince çiftleşip sperm depolayamazlar.İyi bir ana ortalama olarak 8-10 erkek arıyla çiftleşir.Bu sayının maksimum 12 ye kadar çıkabildiği değişik kaynaklarca belirtilmektedir.Bu tür anaların bulunduğu kovanlarda bal mevsimine yetişemezler.Çoğu zaman kovanı bile dolduramadan sezon biter.
Bu yazının devamını 2-3 gün sonra yazacağız.Hoşça kalın.