23 Şubat 2010 Salı

ANA ARIDA YUMURTLAMA ETKİNLİĞİ

Baharın yaklaşımıyla ana arıda yumurtlama etkinliği önem kazanmıştır.Çünkü:Ana arı iyi yumurta üretmeli ki koloni gelişsin,sezonun değişik zamanlarındaki nektar kaynaklarını değerlendirerek arıcıya ürün kazandırsın.
Ana arının Yumurtlama etkinliğini iki temel faktör çok etkilemektedir.Verimliliği %95 bu iki faktör etkileyecektir.1.si:Düzenli ve kaliteli ilkbahar besleme ve desteği 2-Ana arının temel ve yapısal özellikleri.Bu yazıda beslemeden ziyade ana arının temel üreme sistem özelliğinden bahsedeceğim.Kısaca beslemeyi şöyle açıklamak isterim.Ana arının yumurta üretmesi için a-Sıcaklık b-)polen c-)besin kaynağı d-)arı sütü üretecek genç arılara ihtiyaç bulunmaktadır.Bahar yaklaşırken ana arı yavaş yavaş yumurta bırakır.Bu bıraktığı yumurtalardan genç arılar 21 günde çıkmaya başlayacaktır.Çıkan bu genç işçiler 3-12.günler arası mükemmel arı sütü üreteceklerdir.Bu dönemde arı kolonisi besin takviyesi alırsa genç işçiler iyi beslendiğinden vede ana arıyı da beslediğinden yumurta atış hızı ana arıda artmaya başlayacaktır.Takriben deniz iklimi yaşanan bölgelerde 15 şubatdan sonra,karasal iklim bölgelerindede 1 martdan sonra yumurta atışı ve koloni gücü artmaya başlayacaktır.Besin( 3-12 günlük işçi arı) ve polen kovana geliyorsa kovanda hareket başlamış demektir.Bu versiyonu izlemenin tek yolu arılıklarda suluklar bulunmalıdır.Yavru atışı ve yumurta atışı hızlanınca arının su ihtiyacıda artar.Buna mukabil arıda kolay ve yakın su kaynağına yönelir.Arılığınızda su kaynağınız suluğunuz varsa burayı takip ederek kovanlara şurup ve kek takviyesini kolayca ayarlayabilirsiniz.Çünkü; yeni yavrulu kovanların su ihtiyacı oldukça çoktur.
İşçi arının üreme sistemi çok az gelişmiş olmasına rağmen ana arının üreme sistemi ileri derecede gelişmiştir.Kovanda ana arının salgıladığı feromonlardan dolayı işçi arılara yetecek kadar arı sütü verilmesine rağmen,ana arı yoksa feromon kokusuda olmadığından çok sayıda ana arı evi ve içi bol miktarda arı sütü ile dolacaktır.Bu demektirki ana arı feromon salgısıyla işçi arının üreme sisteminin gelişmesini engellemektedir.Bundan dolayı işçi arılar dişi olmasına ve ana arı ile aynı genetik yapıya sahip olmasına rağmen kısırdırlar.Ana arının vajinasından sonra çift kanal halinde yumurtalığı bulunmaktadır.Bu yumurtalıklar çok miktarda yumurta kanallarından meydana gelir.Ana arının verimliliğine en çok etki eden temel sebebde yumurtalıktaki yumurta kanal sayısının durumudur.Yumurta kanallarının sayısı 260 ile 380 arası değişmektedir.Bu sayının farklı olmasının sebebi ana arının yetişme şartlarıdır.Günlük yumurtadan bol arı sütü ile ana arı üretmek için beslenen ve ana arı olan analar maksimum yumurta kanalına sahip olacaklardır.Birde 2-3-4 hatda 5 günlük kurtcuklardan üretilen analar işçi olarak düşünülüp ani kararla anaya dönüştürüldüğünden,başlangıçda yeterli arı sütü beslemesine tutulmadığından dolayı dişilik sistemi yeterince gelişmemiş olarak yetersiz doğan ana arılar olacaktır.Dişilik sistemi gelişmediğinden çiftleşme uçuşunda düşük sayıda çiftleşmeye girecek spermateka kanalı spermle çabuk dolduğundan yetersiz ve verimsiz olacaklar,az sayıda yumurta atacaklar,çoğu kezde bu yumurtaları peteklerin ortasına dairesel bırakacaklardır.Maksimum gelişen ana arılarda çok yumurtlama özelliğinden bütün petek gözlerine yumurta bırakacaktır.
Ana arının yumurta kanalı olan ovarioller günlük ortalama ilkbahar mevsiminde 4-5 yumurta üretir.Yumurta kanalı 380 veya 400 olan bir ana arıda günlük 1800- 2000 yumurta atacak demektir.Bu hızda zaten 30 gün yumurta atacağını düşünürseniz bir ayda 50- 60.000 işçi arı üretilecektir.Yalnız kovanlar bu pozisyona ulaşmaya başladığında yani günlük yumurta atışı peteğin yüzlerini doldurmaya başladığı zamanlarda mutlaka destek beslemesi yapılmalıdır.
Petek gözlerine bırakılan yumurtaların kaç günlük olduğunuda şöyle anlarız.Yumurtanın peteğin ortaına temas eden kısmı yapışma özelliğine sahip olduğundan ;Dik duranlar 1 günlük,yana eğik olanlar iki günlük,tabana yatmış olanlarda üç günlük yumurtalardır.Dişi işçi ve ana arı döllenmiş yumurtadan meydana geldiği için 32 kromozom taşırlar.Erkek arılarda döllenmemiş yumurtadan meydana geldiği için 16 kromozom takımına sahiptir.Erkek arılar döllenmemiş yumurtadan olduğu için,zaman zaman yalancı ana dediğimiz bazı işçilerin attığı yumurtalar kovanı erkek arı ile doldurur.Ana arısını kışın kaybeden kovanlar yumurta olmadığından bir yalancı ana oluşturarak badanoz dediğimiz erkek arılar tarafından istila edilerek kovanın sönmesine sebeb olabilirler.
Değerli arıcılar bu günlerde kovanlarınızı iyi sıcak tutunuz.Bilhassa üst kısımlarından hava kaybını önleyiniz.Bilinizki,kovan içi sıcaklığı yeterli düzeye ulaşmadıkça ana arı yeterince yumurta bırakmayacaktır.Kovan iç sıcaklığı yeterli düzeye ulaşınca peteklerdeki yavrular ısıyla korunduğundan dolayı yumurta atışıda hızlanacaktır.Sağlıklı günler,verimli arıcılık baharı ve yazı yaşamanızı dilerim.